Azərbaycan ziyalıları və vətəndaş cəmiyyətinin üzvləri Birləşmiş Millətlər Təşkilatına, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvlərinə, Qoşulmama Hərəkatına, Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına (NATO), NATO Parlament Assambleyasına, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatına, Avropa İttifaqına, Avropa Şurasına, Avropa Şurasının Parlament Assambleyasına, ATƏT Parlament Assambleyasına, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinə, Müstəqil Dövlətlər Birliyinə, Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığına, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Elm, Təhsil və Mədəniyyət üzrə ixtisaslaşmış qurumuna (UNESCO) və Uşaq Fonduna (UNICEF) müraciət ünvanlayıblar. AZƏRTAC müraciəti təqdim edir.
XXI əsrin başlanğıcında yüksək sürətlə inkişaf edən mədəniyyət, elm, texnologiyanın son nailiyyətlərinin bəşəriyyətin sülh və əmin-amanlığına xidmət etməsi fonunda, Ermənistan hələ də orta əsrlər zehniyyətində hakim olan torpaq işğalı və ərazi iddialarını gündəmə gətirərək günümüzün reallıqlarını dərk etmir.
Bonn Beynəlxalq Konversiya Mərkəzinin (Bonn International Center for Conversion) 2020-ci il fevral ayında açıqladığı dünya dövlətlərinin silahlanma indeksinə görə, Ermənistan əhalisinin hər min nəfərinə düşən hərbçi sayı, ümum daxili məhsulda (ÜDM) silahlanmaya ayrılan xərclər, hərbi xərclər, səhiyyə xərcləri, ordunun say tərkibi və ağır silahların sayı baxımından dünyada üçüncü, Avropada isə birinci yerdədir. Hesabatda Ermənistanın silahlanma yarışında ilk yerlərdə olması səbəbinin Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və son 30 ildə militarist siyasət həyata keçirməsi olduğu qeyd edilir.
Beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin əsas təminatçısı olan BMT Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı 1993-cü ildə qəbul etdiyi 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrində Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərindən tam və qeyd-şərtsiz çıxarılmasının vacibliyi açıq şəkildə tələb edilir. Bu qətnamələrdə Ermənistanın Azərbaycana qarşı həyata keçirdiyi təcavüzkar addımlar qınanır, münaqişə tərəfi olmayan mülki şəxslər qorunur və ərazi əldə etmək üçün güc tətbiqinin yolverilməz olduğu vurğulanır. Eyni zamanda, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və beynəlxalq aləmdə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığı qeyd olunur.
2020-ci il sentyabrın 27-də səhər saat 06-dan etibarən Ermənistanın hərbi qüvvələri 1994-cü ildən qüvvədə olan atəşkəs razılaşmasını kobud şəkildə pozaraq genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlara başlamış, bütün təmas xətti boyunca Azərbaycanın mülki obyektlərini böyük çaplı silahlardan, minomyotlardan, artilleriya qurğularından və ballistik raketlərdən atəşə tutmuşdur.
27 sentyabr – 11 oktyabr arasında Ermənistanın silahlı qüvvələri döyüş bölgələrindən kənarda yerləşən Gəncə və Mingəçevir şəhərlərini, Abşeron, Xızı, Bərdə, Beyləqan, Ağcabədi, Zərdab, Goranboy, Göygöl, Tərtər, Yevlax yaşayış məntəqələrini atəşə tutaraq 13-ü qadın, 3-ü uşaq olmaqla, 41 mülki şəxsi qətlə yetirmiş, 206 mülki şəxsi yaralamışlar. Yaralananlar içərisində 44 qadın və 22 uşağın (onlardan 6 körpə) olması diqqət çəkir.
Bu hücumlar nəticəsində 1185 şəxsi evə, 148 sosial infrastruktur obyektinə və 57 yaşayış binasına əsaslı zərər dəymişdir. Bundan əlavə, işğalçı Ermənistanın hərbi qüvvələri bölgə üçün böyük irriqasiya əhəmiyyəti daşıyan Mingəçevir Su Elektrik Stansiyasını, Avropanın enerji təhlükəsizliyinin əsasını təşkil edən və regionun iri strateji obyektləri sayılan Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz və Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru xətlərini hədəf kimi seçərək bombalamışlar.
Eyni zamanda, Ermənistan hərbi-siyasi hakimiyyəti tərəfindən Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinə digər ölkələrdən muzdlu terrorçular gətirilərək, “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədi haqqında” Qanunu pozulmuş və Ermənistan hərbi qüvvələri tərəfindən azərbaycanlı əhaliyə qarşı istifadə olunmuşdur.
Ermənistan 2020-ci il sentyabrın 27-də atəşkəs rejimini pozaraq hərbi əməliyyatlara başladıqdan sonra şəhərlərə və digər yaşayış məntəqələrinə qarşı qadağan olunmuş “9N235”, həmçinin “M85” bombacıqlarından istifadə etmişdir.
Qeyd olunan bombacıqlar “Kaset Sursatlar haqqında” Konvensiyaya (CCM) uyğun olaraq 2008-ci ildə qadağan olunmuş sursatlar sinfinə daxil edilib.
Humanitar məqsədlərlə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə oktyabrın 10-da atəşkəs razılığı əldə edilməsinə baxmayaraq, Ermənistan silahlı qüvvələri 11 oktyabr gecə saat 2-də öz ölkəsinin ərazisindən Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncəni “Elbrus” ballistik raketlərlə (SCUD) bombalamışdır. Nəticədə 4-ü qadın olmaqla 9 nəfər həlak olmuş, 17-si qadın və 6-sı azyaşlı olmaqla 35 nəfər yaralanmış, həmçinin 3 bina tamamilə məhv edilərək, 10-dan artıq çoxmənzilli binaya və 100-dən çox müxtəlif təyinatlı obyektlərə ziyan dəymişdir.
BMT üzvü olan və 1944-cü ildə “Beynəlxalq Mülki Aviasiya haqqında Çikaqo Konvensiyası”nı imzalamış bir sıra Avropa ölkələri konvensiyanın şərtlərini kobudcasına pozaraq, Ermənistana mülki təyyarələrlə silah daşımağa başlamışlar.
Ermənistanın atəşkəs rejiminə əməl etməməsi bölgə və beynəlxalq aləmdə sülhü və təhlükəsizliyi ciddi şəkildə təhdid edir. Ermənistan əsgərlərinin cəsədlərini yığan, üzərində ağ bayraq qaldırıldığı bariz şəkildə görünən Azərbaycanın tibbi maşınlarını atəşə tutur.
1949-cu ildə qəbul edilən Cenevrə Konvensiyasının müharibə zamanı mülki şəxslərin müdafiəsi ilə bağlı 18-ci maddəsində qeyd olunur ki, heç bir halda münaqişə tərəfləri mülki insanların toplandığı yerə mərmi atmamalı, artilleriya atəşinə tutmamalıdır. Təcavüzkar Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyi heç bir beynəlxalq norma və prinsipə əməl etməyərək, Cenevrə Konvensiyası ilə üzərinə düşən öhdəlikləri kobud şəkildə pozaraq, dinc əhalini, çoxsaylı evləri, mülki obyektləri, təsərrüfat təyinatlı məntəqələri hədəfə almaqda davam edir və mülki vətəndaşlara qarşı cinayətlər törədir. Əhalinin kompakt olduğu məntəqələr, rayon və kənd mərkəzləri, mülki infrastruktur obyektləri, xəstəxanaları, tibb məntəqələri, məktəb binaları və uşaq bağçaları hədəf kimi seçilir.
Yuxarıda qeyd edilənləri diqqətə alaraq, 1993-cü ildə BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən qəbul edilmiş 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrin icra olunmasını, Ermənistan silahlı qüvvələrinin dərhal və qeyd-şərtsiz olaraq Azərbaycanın ərazisini tərk etməsini, 1 milyon məcburi köçkünün yaşayış yerlərinə qayıtması üçün şərait yaradılmasını tələb edirik.
Ermənistanın bölgə və beynəlxalq təhlükəsizlik mühitini təhdid edən təcavüzkar siyasəti dərhal dayandırılmalı, Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən ən qısa zamanda çıxması üçün Ermənistana təzyiq edilməli, hərbi cinayətlərinin qarşısı alınmalıdır.
- Əli Əhmədov Yeni Azərbaycan Partiyasının sədr müavini – icra katibi
- Fəzail Ağamalı “Ana Vətən” Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Sabir Rüstəmxanlı Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Elşən Musayev Azərbaycan Demokratik Maarifçilik Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Tahir Kərimli Vəhdət Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Fazil Mustafa Böyük Quruluş Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Asim Mollazadə Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Qüdrət Həsənquliyev Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Sabir Hacıyev Vətəndaş Birliyi Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Razi Nurullayev Milli Cəbhə Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- İlqar Məmmədov Real Partiyasının sədri
- Arzuxan Əlizadə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri
- Rafiq Turabxan Azərbaycan Xalq Demokratik Partiyasının sədri
- Osman Əfəndiyev Milli Demokrat İdrak Partiyasının sədri
- Xudadat Xudiyev “Birlik” Partiyasının sədri
- Hacıbaba Əzimov Vahid Azərbaycan Milli Birlik Partiyasının sədri
- Əlisahib Hüseynov Milli Həmrəylik Partiyasının sədri
- Mais Səfərli Azərbaycan Yurddaş Partiyasının sədri
- İqbal Ağa-zadə Azərbaycan Ümid Partiyasının sədri
- Firudin Kərimov “Qorqud” Partiyasının sədri
- Samir Cəfərov Azərbaycan Milli Hərəkat Partiyasının sədri
- Hacı Hacıyev/Rauf Qurbanov Azərbaycan Kommunist Partiyası
- Abutalıb Səmədov Azərbaycan Naminə Alyans Partiyasının sədri
- Əsli Kazımova Azərbaycan Sosial Rifah Partiyasının sədri
- Əvəz Temirxan Azərbaycan Liberal Partiyasının sədri
- Araz Əlizadə Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyasının sədri
- İxtiyar Şirinov Milli Konqres Partiyasının sədri
- Sübut Əsədov Azərbaycan Respublikaçılar Partiyasının sədri
- Pənah Hüseyn Azərbaycan Xalq Partiyasının sədri
- Fuad Əliyev Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyasının sədri
- Sərdar Cəlaloğlu Azərbaycan Demokrat Partiyasının sədri
- Ağadur Müslümov “Azərbaycan Mübarizləri” Partiyasının sədri
- İlyas İsmayılov “Ədalət” Partiyasının sədri
- Yunus Oğuz “Milli Vəhdət” Partiyasının sədri
- Hafiz Hacıyev Müasir Müsavat Partiyasının sədri
- Kamil Seyidov Azərbaycan Azad Respublikaçılar Partiyasının sədri
- Əhməd Oruc Azadlıq Partiyasının sədri
- Elşad Musayev Böyük Azərbaycan Partiyasının sədri
- Teyyub Qəniboğlu Azərbaycan Təkamül Partiyasının sədri
- Mirmahmud Fəttayev Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri
- Əli Əliyev Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri
- Tufan Kərimov Azərbaycan Milli Demokrat Partiyasının sədri
- Qulamhüseyn Əlibəyli Aydınlar Partiyasının sədri
- Fərəc Quliyev Milli Dirçəliş Hərəkatı Partiyasının sədri
- Tural Abbaslı Ağ Partiyasının sədri
- Musa Ağayev Yeni Zaman Partiyasının sədri
- Sülhəddin Əkbər Azad Demokratlar Partiyasının sədri
- Bədrəddin Quliyev Cümhuriyyət Xalq Partiyasının sədri
- Əflan İbrahimov Müstəqil Xalq Partiyasının sədri
- Ağasif Şakiroğlu Gələcək Azərbaycan Partiyasının sədri
- Səbinə Əliyeva Azərbaycan Respublikasının İnsan hüquqları üzrə müvəkkili (ombudsman)
- Eldar Quliyev Ağsaqqallar Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı
- Səttar Möhbalıyev Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası nın sədri, Milli Məclisin deputatı
- Məmməd Musayev Azərbaycan Respublikasının Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının prezidenti
- Anar Rzayev Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı
- Şəfiqə Məmmədova Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının sədri, Xalq artisti
- Firəngiz Əlizadə Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri, Xalq artisti
- Fərhad Xəlilov Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, Xalq rəssamı
- Azərpaşa Nemətov Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının sədri, Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının direktoru, Xalq artisti
- Elbay Qasımzadə Azərbaycan Memarlar İttifaqının sədri, Əməkdar memar
- Elçin Şıxlı Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin sədri
- Ömər Eldarov Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasının rektoru, Azərbaycan Respublikasının Xalq rəssamı
- Fərhad Bədəlbəyli Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, Xalq artisti
- Siyavuş Kərimi Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru, Xalq artisti
- Rauf Zeyni Milli QHT Forumunun prezidenti
- Rufiz Qonaqov “Beynəlxalq Münasibətlərin Araşdırılması Mərkəzi” İctimai Birliyinin sədri
- Əhmədov Elman Abbas oğlu “Azəri tat mədəniyyət mərkəzi” İctimai Birliyinin sədri
- Rzayev İmran Sədulla oğlu “Samur Ləzgi Milli Mədəni Mərkəzi” İctimai Birliyinin sədri
- Şaulov İqor Aleksandroviç “Dağ Yəhudilərinin İrsi Mərkəzi” İctimai Birliyinin sədri
- Məlikova İradə Şirzad qızı (təsisçi və baş redaktor) “Dodo” qəzetinin baş redaktoru
- Qorxmaz İbrahimli “Demokratik Seçki Mərkəzi” İctimai Birliyinin sədri
- Novella Cəfəroğlu “D.Əliyeva adına Azərbaycan Qadınlarının Hüquqlarının Müdafiə Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri
- Səltənət Qocamanlı “İnsan Hüquqlarının və Qanunçuluğun Müdafiəsi” İctimai Birliyinin sədri
- Səadət Bənənyarlı “Beynəlxalq İnsan Hüquqları Cəmiyyəti Azərbaycan Milli Bölməsi” İctimai Birliyinin sədri
- Mustafa Babanlı “Azərbaycanın Əcnəbi Məzunlarının Beynəlxalq Assosiasiyası” İctimai Birliyinin sədri
- Umud Mirzəyev Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu
- Nüşabə Məmmədova “Beynəlxalq Dialoq və İnkişaf Alyansı” İctimai Birliyinin sədri
- Cəsarət Hüseynzadə “İnformasiya Təşəbbüslərinə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri
- Şəmistan Əlizamanlı “Vətənpərvərliyin Təbliğinə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri
- Sevda Tahirli “Mirzə Ələkbər Sabir” Fondunun prezidenti
- Tənzilə Rüstəmxanlı Azəri-türk qadınları birliyinin sədri
- Şamil Ələkbərli “Xocalı Soyqırımını Tanıtma” İctimai Birliyinin sədri
- Şəlalə Həsənova “İctimaiyyətlə Əlaqələrin İnkişafına Kömək” İctimai Birliyinin sədri
- Yadigar Məmmədli “Azərbaycan Demokratik Jurnalistlər Liqası” İctimai Birliyinin sədri
- Tahir Xudiyev “Beynəlxalq Əlillər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri
- Zaur Qəriboğlu “Beynəlxalq İnformasiya və Regional Araşdırmalar” İctimai Birliyinin sədri
- Hüseynov Etibar Şakir oğlu “Azərbaycan-Britaniya Məzunları” İctimai Birliyinin sədri
- Fikrət Yusifov “Ekonomiks” beynəlxalq iqtisadi araşdırmalar İctimai Birliyinin sədri
- Rəfail Becanov İnsan Hüquqları və Maarifçilik İctimai Birliyinin sədri
- Mehriban Abdullayeva Demokratik Cəmiyyət və Qadın hüquqlarının müdafiəsi İctimai Birliyinin sədri
- Mehriban Zeynalova “Təmiz Dünya” Qadınlara Yardım İctimai Birliyinin sədri
- Sahib Məmmədov Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası
- Mais Əliyev “Sosial Hüquqların Araşdırılması” İctimai Birliyinin sədri
- Əliməmməd Nuriyev “Konstitusiya” Araşdırmalar Fondunun prezidenti
- Vüsal Quliyev “Gənclər üçün Təhsil Mərkəzi” İctimai Birliyinin sədri
- Gündüz Osman “Multimedia” informasiya sistemləri və texnologiyaları mərkəzi İctimai Birliyinin sədri
- Mirəli Hüseynov “Demokratiyanı öyrənmə” İctimai Birliyinin sədri
- Sabit Bağırov Sahibkarlığa və Bazar İqtisadiyyatının İnkişafına Yardım Fondunun prezidenti
- İradə Rizazadə “Vətəndaşların Sosial Rifahı Naminə” İctimai Birliyinin sədri
- Həsənli Emin Əliyar oğlu Tərxis Olunmuş Hərbçilərin “Gəncləri Maarifləndirmə” İctimai Birliyinin sədri
- Ziba Nəbiyeva “İnkişafa Doğru Qadın Təşəbbüsü” İctimai Birliyinin sədri
- Tünzalə Cavadova “Qadın və Gənc Ailələrin Sosial İnkişafı” İctimai Birliyinin sədri
- Füzuli Rzaquliyev “Azərbaycan Vətən Müharibəsi Veteranları” İctimai Birliyinin sədri
- Samirə Mustafayeva “Azad Həmfikirlər” Gənclərin Maarifləndirilməsi İctimai Birliyinin sədri
- Mehdi Mehdiyev Azərbaycan Qarabağ Müharibəsi Əlilləri, Veteranları və Şəhid Ailələri İctimai Birliyinin sədri
- Rövşən Quliyev “Qarabağ-Əlil Döyüşçülər” Futbol Federasiyası İctimai Birliyinin sədri
- Akif Nağı “Qarabağ Azadlıq Təşkilatı” İctimai Birliyinin sədri
- Əliyev Asəf Kərim oğlu “Qarabağ Qaziləri” İctimai Birliyinin sədri
- Hacibala Əzimov “Veteran tankçılar” İctimai Birliyinin sədri
- Elmira Məhəddinli “Beynəlxalq Humanistika İnstitutu” İctimai Birliyinin sədri
- Fuad Rzayev “Bakı Müharibə Əlil və Veteranları” İctimai Birliyinin sədri
- Kənan Yusif-Zadə “Hərbi Cərrahlar” İctimai Birliyinin sədri
- Tamxil Hacıyev “Hərbi Mövzular üzrə İxtisaslaşmış Jurnalistlər” İctimai Birliyinin sədri
- İmamverdi Həmidov talış icmasının ağsaqqalı
- Əhməd Həpiyev kürd icmasının ağsaqqalı
- Mixail Zabelin Azərbaycanda Rus İcmasının rəhbəri, Milli Məclisin deputatı
- Aleksandr Zareçnı T.Şevçenko adına Azərbaycanda Ukrayna İcmasının rəhbəri
- Aleksandr Şarovski Avropa Yəhudilərinin Bakı Dini İcmasının rəhbəri
- Milix Yevdayev Bakı Dağ Yəhudiləri Dini İcmasının rəhbəri
- Robert Mobili Azərbaycan Respublikasının Alban-Udi Xristian Dini İcmasının rəhbəri
- Oleq Danakari Udi Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri
- İsmayıl Rəhimov Azərbaycanda Yaşayan Axısqa Türkləri “Vətən” İctimai Birliyinin rəhbəri
- Rafiq Abdullayev “Buduq” Xeyriyyə Cəmiyyətinin rəhbəri
- Gülcan Miəsautova “Tuqan tel” Tatar Mədəniyyəti Cəmiyyətinin rəhbəri
- Səidə Mehdiyeva Azərbaycanda yaşayan yunanların “Arqo” Cəmiyyətinin rəhbəri
- Rafael Qvaladze Azərbaycanda yaşayan Gürcü İcmasının rəhbəri
- Mariya Hüseynova-Atanasova Azərbaycan-Bolqarıstan Dostluğunun İnkişafına Yardım İctimai Birliyinin rəhbəri, “Akkord” jurnalının baş redaktoru
- Sevinc Bulacova İngiloy İcmasının rəhbəri
- Sədaqət Kərimova şair, Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi (ləzgi)
- Maqsud Hacıyev professor, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi və Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Beynəlxalq Şərqşünaslar Assosiasiyasının həqiqi üzvü (tat)
- Şair Ramaldanov Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin ehtiyatda olan polkovniki (ləzgi)
- Ramazan Xutrayev şair (avar)
- Fərrux Poladov fərdi təqaüdçü (avar)
- Şahuddin Malaxov Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin istefada olan polkovniki (avar)
- Pyotr Qurtovenko istefada olan birinci dərəcəli kapitan (ukraynalı)
- Lesya Kərimova Bakı Slavyan Universitetinin Ukrayna mədəni-maarif mərkəzinin rəhbəri (ukraynalı)
- Eldar Abdullayev Qarabağ müharibəsi veteranı, istefada olan polis mayoru (buduq)
- Rais Şabakayev Qarabağ müharibəsi veteranı, istefada olan polkovnik-leytenant (tatar)
- Moisey Bekker AMEA-nın Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun elmi işçisi (yəhudi)
- Anastasiya Lavrina politoloq, CBC telekanalının aparıcısı (rus)